نوشته: محمد رضا خزاعی

تاکنون بیش از 400 نوع آنزیم محدود کننده مختلف شناسایی شده است که توالی شناسایی آنها حداکثر 8 نوکلئوتید می باشد . اما گاهی نیاز به آنزیمهای محدود کننده ای است که بتوانند جایگاههایی بزرگتر که اختصاصی تراند، شناسایی کنند. مثلاً ، در برش پلاسمید ها بعنوان وکتور لازم است که فقط یک جایگاه شناسایی برروی پلاسمید موجود باشد. همچنین گاهی نیاز به برش توالیهای خاصی است که برای آن آنزیم طبیعی وجود ندارد. مثلاً ، در برخی قطعات DNA، توالی پالیندرم یافت نمی شود .دانشمندان برای حل این مشکل اقدام به ساخت اندونوکلئازهای شیمیایی کرده اند. بکمک این اندونوکلئازهای شیمیایی می توان هر جایگاه هدف دلخواه را با هر اندازه شناسایی کرده و آنها را برش داد. این آنزیمهای مصنوعی از یک الیگومر سنتزی DNA و یک گروه عاملی برش دهنده، تشکیل شده اند.این گروههای عاملی معمولاً لیگاندهای فلزی هستند که با تولید رادیکال آزاد باعث برش DNA می شوند. طرز استفاده از این آنزیمها به این صورت است که ابتدا توالی مکمل جایگاهی را که میخواهیم برش یابد را بصورت سنتزی تهیه کرده وسپس گروه عاملی برش دهنده را به آن اضافه میکنند. با مجاور کردن این آنزیم مصنوعی با DNA آنزیم به توالی مکمل خود متصل شده ودر یک واکنش شیمیایی باعث برش آن میشود.