نانو فناوری در حفظ مواد غذایی

خلاصه:

نوعی حسگر(سنسور) زیستی در مقیاس میکروسکوپی که مشاهده باکتری سالمونلا را در تست های آزمایشگاهی با استفاده از رنگهای فلورسانس آسانتر می نماید، توسط دانشمندان مرکز تحقیقات کشاورزی(ARS) و همکاران دانشگاهی آنان ساخته شده است.

این حسگر با سایر پاتوژن های غذایی نیز بخوبی سازگار است.

این حسگر که در ابعاد بیلیون متر یعنی 10تا 100 بار نازکتر از تار موی انسان است، بخشی از نانو فناوری محسوب می شود.

نمونه هایی از حسگر های زیستی(بیو سنسور) در طبیعت وجود دارد. برای حشرات مقادیر بسیار کمی از فرومون های جنسی را در محیط تشخیص داده و آنها را بعنوان نشانه ای برای یافتن جفت استفاده می شوند.

همچنین ماهی ها برای تشخیص لرزش های خفیف در آب دریا از حسگر های زیستی استفاده می کنند.مرکزARS و دانشگاه جورجیا از نانو فناوری به منظور تکمیل این حسگر های زیستی استفاده کرده اند.

حسگر های مذکور بر اساس نظرPark توانایی بسیاری برای حفظ سلامت مواد غذایی دارند. حسگر های ساخته شده توسط او و همکارانش در دانشگاه شامل ذرات رنگی فلورسانس ارگانیک است  که به آنتی بادی های سالمونلا متصل می شوند.

این آنتی بادی ها مانند قلاب به باکتری سالمونلا چسبیده  و مواد رنگی فلورسانس مثل چراغ از خود نور می دهند و در نتیجه مشاهده باکتری ها را آسانتر می سازند.!

خوردن غذاهای آلوده با سالمونلا موجب بروز تهوع و اسهال شدید و گاهی مرگ می شود.

این تحقیق برای Park جایزه تحقیقات نانو را برای اولین بار در ششمین سمپوزیوم نانو فناوری کشور کره به ارمغان آورد.

"بارکد چیپ" موجب کاهش قیمت و افزایش سرعت تست های خونی می شود!

خلاصه:

 نوعی چیپ بارکد که به IBBC معروف است، با کمک فناوری نانو ساخته شده که با کمک مقدار بسیار کمی از خون بیمار می تواند با سرعت بسیار و صرف هزینه کمتر، پروتئین های پلاسمایی بیماران مختلف را در یک زمان اندازه گیری نماید.

 با این فناوری پزشکان قادر خواهند بود پروتئین های مختلف که مارکر های بیماری های خطرناکی مانند انواع سرطان و بیماری های قلبی هستند، در زمان کوتاهی بررسی و حتی اثرات داروهای مختلف را بر بیماران خود مشاهده و تفسیر نمایند.

نوعی چیپ بارکد پیشرفته که اخیراً توسط تیمی تحقیقاتی از چندین آزمایشگاه مختلف ساخته شده، انقلابی در تست های تشخیصی پزشکی بوجود خواهد آورد!

در کمتر از 10 دقیقه و با کمک یک قطره خون، این چیپ می تواند غلظت پروتئین ها مانند آنهاییکه بواسطه ی وجود بیماریهای قلبی و یا سرطان در خون ظاهر می شوند و علامت مشخصه ی این بیماری ها محسوب می شوند، تعیین نماید.

این وسیله که به IBBC معروف است توسط اعضای Nanosystems Biology Cancer Center که یکی از 8 مرکز Cancer Nanotechnology Excellence (CCNEs)است ساخته شده است.

رهبری این تیم تحقیقاتی را دکنرJames R. Heath از انستیتوی تکنولوژی کالیفرنیا(Caltech) و دکتر Leory Hood  از انستیوی سیستم های بیولوژیک بر عهده داشتند.

نتایج تحقیقات این تیم در مجله ی Nature Biotechnology به چاپ رسیده است.

IBBC در حد ابعاد یک اسلاید میکروسکوپی است و جنس آن از شیشه پوشش داده شده با سیلیکون است.

سطح این چیپ طوری طراحی شده است که جریان میکرو مایع بتواند در آن حرکت کند. پس از آنکه یک قطره خون از این کانال میکروسکوپی به این سیستم وارد شد، پلاسمای غنی از پروتئین جدا شده و بیومارکر های پروتئینی اندازه گیری می شود.

با استفاده از این چیپ، سرعت اندازه گیری ها  افزایش یافته و هزینه آن نیز کاهش می یابد.

در تست های مرسوم، یک یا چندین ویال خونی از بیمار گرفته شده و در آزمایشگاه سانتریفیوژ شده و به دو بخش سلولی و پلاسمایی تقسیم می شود. سپس از بخش پلاسمایی برای انجام سنجش های پروتئینی استفاده می شود که کاری سخت و پر دردسر است. حتی اگر با عجله انجام گیرد چندین ساعت بطول می انجامد.

هر کیت تشخیصی برای یک پروتئین، 50دلار هزینه در بر دارد.

با کمک این چیپ ضمن کاهش زمان و هزینه، امکان سنجش خون 8 نفر بصورت همزمان نیز میسر شده است.

و در هر بار سنجش، پروتئین های زیادی نیز سنجیده می شود.

با ورود خون به IBBC و ورود آن به کانال میکروسکوپی، پلاسمای آن به کانال های باریکی هدایت می شود که از کانال اصلی منشعب شده است.

این بخش چیپ طوری طراحی شده است که مانند شبکه ای از رزیستور ها(Resistor) جداسازی پلاسما را بنحو مطلوبی انجام می دهند. در ادامه پلاسما از میان بارکد ها عبور می کند که شامل یکسری خطوط با عرض20میکرون هستند.در این جا، بارکد ها امکان جداسازی یک پروتئین ویژه را از پلاسما فراهم میسازند.

با پر شدن بارکدها، نور فلورسانس تابیده شده و میزان درخشندگی بسته به حجم پروتئین خواهد داشت و بدین ترتیب غلظت پروتئین مشخص می شود.

محققان با این فناوری، هورمونHCG که در هنگام حاملگی تا 100 هزار برابر افزایش می یابد، اندازه گیری کرده اند.

همچنین در بیماران مبتلا به سرطان پروستات و سینه، برای اندازه گیری بیو مارکرهای پروتئینی استفاده شد.

این بیومارکر ها در بیماران مختلف متفاوت است. مثلاً زنی که سرطان سینه دارد با مردی که به سرطان پروستات مبتلاست بیومارکرهای متفاوتی خواهد داشت.

و یا زنی با سرطان خوش خیم با زنی که به سرطان بدخیم سینه مبتلاست، بیومارکرهای مختلفی خواهد داشت.

بنابر این تشخیص این بیو مارکرها این امکان را به پزشکان می دهد تا درمان های اختصاصی را برای بیماران خود اعمال نمایند و نیز پاسخ بیماران را نسبت به دارو ها دریابند.!

IBBC هم اکنون در بیماران مبتلا به glioblastoma که نوع پیشرفته ای از تومور های مغزی است، استفاده می شود. اطلاعات این چیپ بارکد ها توسط یک اسکنر خوانده میشود که در تحقیقات در زمینه بیان ژن و پروتئین نیز استفاده میشود.

Rong Fan معتقد است بایستی اسکنرهای فوق آنقدر ساده شوند که شبیه اسکنرهای UPC سوپرمارکت ها باشند.

این تحقیقات در مقاله ای تحت عنوان

 Integrated barcode chips for rapid, multiplexed analysis of proteins in microliter quantities of blood,”

چاپ شده است.

نانو لوله ها می توانند عوامل سرطانی را درون سلول ها ردیابی کنند!

خلاصه:

مهندسین MIT ، توانسته اند نانولوله های کربنی را بصورت حسگر هایی درآورند که قادرند داروهای ضد سرطان و سایر عواملی که موجب آسیب به ملکولهای DNA می شود را درون سلولهای زنده شناسایی نمایند.

چنین حسگر هایی برای بیماران تحت شیمی درمانی به منظور اطمینان از اینکه داروها بر تومورها موثرند یا نه، قابل استفاده است. این حسگر ها که از نانو لوله های کربنی با پوششی از DNA ساخته شده اند، می توانند داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی مثلCisplatin و سایر توکسین های محیطی و رادیکالهای آزاد که موجب تخریب DNA می شوند، را شناسایی نمایند.

اساس این فناوری بر پایه س این حقیقت است که نانو لوله های کربنی در نور مادون قرمز نزدیک، خاصیت فلورسانس داشته و از خود نور ساطع می کنند.

• مهندسین MIT ، توانسته اند نانولوله های کربنی را بصورت حسگر هایی درآورند که قادرند داروهای ضد سرطان و سایر عواملی که موجب آسیب به ملکولهای DNA می شود را درون سلولهای زنده شناسایی نمایند.

این حسگر ها که از نانو لوله های کربنی با پوششی از DNA ساخته شده اند، می توانند داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی مثلCisplatin و سایر توکسین های محیطی و رادیکالهای آزاد که موجب تخریب DNA می شوند، را شناسایی نمایند.

پروفسورMichael Strano (مهندس شیمی) و نویسنده مقاله ی فوق در شماره  14دسامبر ژورنال Nture nanotechnology است می گوید: سنسوری که ما آنرا ساختیم می تواند در سلول های زنده(سرطانی و یا سالم) قرار گرفته و عملاً انواع مختلفی از ملکول های آسیب رسان به DNA را شناسایی نماید.

چنین حسگر هایی برای بیماران تحت شیمی درمانی به منظور اطمینان از اینکه داروها بر تومورها موثرند یا نه، قابل استفاده است.

بسیاری از داروهای شیمی درمانی دارای اثرات جانبی شدید و مخرب روی DNA است، بنابر این فهم این موضوع که چقدر این داروها به اهداف خود رسیده اند، اهمیت زیادی دارد.

این حسگر قادر است عوامل آلکیل کننده ی DNA را تشخیص دهد، مثلCISPLATIN و عوامل اکسید کننده مانند پراکسید هیدروژن و رادیکال های هیدروکسیل.

اساس این فناوری بر پایه س این حقیقت است که نانو لوله های کربنی در نور مادون قرمز نزدیک، خاصیت فلورسانس داشته و از خود نور ساطع می کنند.

شدت نور و طول موج این نور بستگی به برهم کنش میان DNA و عوامل مخربDNA دارد. بنابراین ملکولهای مختلفی را بر اساس نور منتشر شده می توان شناسایی نمود.

از طرفی چون این نانو لوله ها با ملکول DNA پوشش داده شده اند هیچ خطری برای سلول ندارند.

Strano  معتقد است نانو لوله ها می توانند در ابعاد مختلف باشند و با مواد مختلفی پوشش داده شوند که یا سمی هستند و یا غیر سمی.

 در اینده می توان از این حسگر ها برای مطالعه آنتی اکسیدان ها مثل ترکیبات موجود در چای سبز استفاده کرد و دریافت که چگونه می توان از داروها ی شیمیایی بطور موثرتری در شیمی درمانی استفاده نمود.

نانو فناوری می تواند موجب انتقال ملکول های جدیدی شود که هدف آنها تومورهای مغزی است!

محققان مرکز سرطان شناسیUC Davis Cancer Center از کشف یک ملکول جدید خبر داده اند که سرطان بسیار خطرناک Glioblastoma را هدفگیری می کند.

این یافته که در شماره ژوئن مجله ی European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging به چاپ رسیده، امید زیادی برای درمان موثرتر سرطان های لاعلاج را زنده کرده است.

گلیوبلاستوما یکی از مشهورترین و کشنده ترین نوع تومورهای مغزی در بزرگسالان هستند که اشکال نامنظمی داشته و سریعاً بافت های مجاور را مورد حمله قرار می دهند.

همین امر موجب شده که درمان و مبارزه با این سرطان بسیار مشکل باشد.

Kit Lam مدیر بخش هماتولوژی و انکولوژی US Davis  و نویسنده مقاله می گوید:اغلب بیماران مبتلا به این نوع سرطان تحت شیمی درمانی و تشعشع قرار می گیرند و متأسفانه اغلب آنها بیش از یکسال زنده نمی مانند.

به همین دلیل او وهمکارانش در جستجوی مولکولی های جدیدی بودند که بتواند به جریان خون بیماران تزریق شده و غلظت های بالایی از رادیو نوکلئوتیدها را حمل کند و مستقیماً به تومورهای مغزی برساند و در همین حال به سلول های سالم نیز آسیب نرساند!

در طی همین تحقیق، مولکولی بنامLXY1 را یافتند که بصورت بسیار اختصاصی به مولکولهای سطح سلولی بنام آلفا3اینتگرین متصل می شود. این مولکول، در سلول های سرطانی به میزان زیادی بیان می شود.

با وارد نمودن مولکولLXY1 نشاندار در سلول های پوست و مغز موش ها و تصویر برداری فلورسانس مادون قرمز مشخص شد که مولکول های مذکور ترجیحاً به سلول های گلیوبلاستومای انسانی در هر دو منطقه(مغز و پوست) متصل شده اند.

این مشاهده امید بسیاری را به دانشمندان میدهدکه بتوانند درمان های تخصصی را بصورت هدفدار در جهت درمان گلیوبلاستوما بکار ببرند.

آنها در ادامه، روشهای درمانی قویتری را که شامل iodine-131 که شکلی از رادیونوکلئوتیدهای متداول در درمان انواع سرطان است، برای اتصال به LXY1 استفاده کردند.

همچنین از فناوری نانو برای تولید نانو ذره یا Smart bomb""  که بتواند داروهای ضد سرطانی را حمل نماید، استفاده کردند.

سؤال:گوارش در گیاهان گوشتخوار چگونه است؟

پاسخ: در سطح برگ های آن ها یک سری غدد گوارشی وجود دارد که با ترشح آنزیم هایی باعث گوارش برون سلولی حشرات می شوند تا نیتروژن مورد نیاز خود را بدست آورند.

سؤال: اگر گیاهان گوشتخوار ار در محیط غنی از نیتروژن قرار دهیم، می توانند رشد کنند؟

پاسخ: بله رشد آنها بیشتر(سریع تر) می شود. چون ریشه قابلیت جذب نیترات از خاک را دارد و به دلیل کمبود نیترات آنها با شکار حشرات سازگاری حاصل کرده اند و این به معنی نا توانی جذب نیتروژن خاک نمی باشد.

سؤال: گیاهان C₃ قدیمی ترند یا گیاهان C₄ ؟ چرا؟

پاسخ:شواهد حاکی از این است که در دوران سوم زمین شناسی دی اکسید کربن هوا به شدت کاهش یافت بنابراین گیاهان سی 3 نمی توانستند شرایط تغییر یافته را به خوبی تحمل کنند در نتیجه برخی از آن ها قابلیت زندگی با شرایط کمبود اکسیژن را کسب کرده اند یعنی سی 4 و به تدریج در دوره های بعدی زمین شناسی با افزایش میزان دی اکسید کربن، گیاهان سی 3 گسترش یافتند ولی گیاهان سی 4 نیز به زندگی ادامه داده اند.

سؤال: چرا برخی گیاهان خزان پذیر و برخی دیگر همیشه سبزند؟

پاسخ: در همه انواع گیاهان فرایند تشکیل برگ ها و مرگ(ریزش )آن ها اتفاق می افتد ولی تفاوت اینجاست که گیاهان خزان پذیر در یک فصل مشخص مثلاً بهار برگ ها همه تولید می شوند و در فصل سرد پائیز همه به تدریج می ریزند. ولی در گیاههان همیشه سبز تولید وریزش برگ ها در یک فصل وبه طورهمزمان نمی باشد.

سؤال: عملکر وموقعیت بافت چوب پنبه چگونه است؟

پاسخ: محل و منشاء بافت چوب پنبه در گیاهان مختلف متفاوت است.دربر خی گیاهان از پارانشیم پوست در زیر لای? اپیدرم منشاء گرفته و در برخی دیگر از پارانشیمی درونی تر آبکشی .

در برخی گیاهان به صورت مریستم های جداگانه (منقطع) فعال می شود ولی در برخی دیگر از گیاهان چندفلوژن به هم پیوسته و یک حلقه(استوانه) کامل را تشکیل می دهند.

نکته:درونی ترین فلوژن، مرز بین بین بافت های زنده و بافت های مرده گیاه را مشخص می کند.

سؤال: مکانیسم جذب گامت نر به سوی تخوزا در گیاهان پست چگونه است؟

پاسخ: در گردن آرکگن نارس یکسری سلول هایی وجود داراند که محل کانال را بسته اند که پس از رسیدن آرکگن و تشکیل تخمزا این سلول ها هضم شده و از خود مواد شیمیایی(سیگنال های شیمیایی) آزاد می کنند تا آندوسپرم مسیرحرکت به سمت تخمزا را پیدا کند.

سؤال: آیا تشکیل لیگنین لزوماً باعث مرگ سلول ها می شود یا خیر؟

پاسخ: چوبی شدن دارای درجات متفاوتی است و هر سلولی که چوبی می شود لزوماً نمی میرد و لی اگر شدت چوبی شدن زیاد باشد ممکن است سلول به سرعت از بین برود.

در برخی از سلول ها مرگ برنامه ریزی شده وجود دارد که به لیگنینی شدن ربطی ندارد به طور مثال در آندوسپرم دان? کرچک مقادیر زیادی روغن ذخیره می شود ولی در حین جاوانه زدن، آندوسپرم تمام ذخایر خود را تجزیه کرده و به لپه ها منتقل می کند و خودش می میرد.

سؤال: آیا دیوار? سلول های آبکشی دیواره دوم دارند؟

پاسخ: خیر دیوار? دوم ندارند ولی دیوار? اول آنها به کمک مواد پکتوسلوسزی ضخیم تر می شود.

سؤال: آیا سلول های کلاهک ریشه زنده هستند؟

پاسخ: در ساختار کلاهک ریشه دو نوع سلول داریم سلول هایی که در سطح کلاهک قرار دارند چوب پنبه ای شده و می میرند ولی سلول های داخلی تر زنده اندو حتی موسیلاژ(نوعی پلی ساکارید) ترشح می کنند تا ریشه راحت تر به درون خاک نفوذ کند.

سؤال: منظور از لان چیست؟

پاسخ: دو نوع لان داریم 

 1- لان اولیه که از نازک باقی ماندن دیوار? نخستین بوجود می آیند.

2- لان ثانویه که از تشکیل نشدن یا نازک باقی مانددیوار? دوم تشکیل می شود. به لان های نوع دوم پیت(Pit) و به زبان فرانسوی پونکتواسیون  و یا به فارسی لان می گویند.

سؤال: آیا ژن خودناسازگار در هم? گیاهان دیده می شود؟

پاسخ: خیر در برخی گیاهان مانند خانواده آفتاب گردان و نعناء دیده می شود.

سؤال: آوند های آبکشی اولیه هنگام از بین رفتن چگونه جایگزین می شوند؟

پاسخ: سلول های اوند آبکشی با سلول همراه همزمان از یک سلول پروکامبیومی بوجود می آیند ، همزمان فعالیت می کنند و همزمان هم از بین می روندولی به جای آنها از بافت کامبیومی سلول آبکش ثانویه جایگزین می شود .

اگر برشی از ناحیه ی زیر راس نوک ساقه بدهیم تقسیمات سلول بنیادی به صورت شکل زیر می باشد.

آن چه که تعریف کننده ی سلول بنیادی است موقعیت و تا حدودی ویژگی های فیزیولوژیکی سلو ل می باشد. نه اینکه یک سلول خاصی را هر جای ساقه یا ریشه نشان بدهیم و نام آن را سلول بنیادی بگذاریم. یعنی خود سلول بنیادی پس از تقسیم شدن ممکن است پائین تر از سلول های حاصل قرار گرفته و حال دیگر این سلول، بنیادی نامیده نمی شود. بنابراین در راس ساقه این گروه از گیاهان یک سلول فقط بنیادی است و بنیادی می ماند و سلول های حاصل را مریستمی می نامند.

ولی در گیاهان عالی تر مانند بازدانگان و نهاندانگان نحوه ی استقرار به گونه ای دیگر می باشد. در ناحی? انتهایی  دو بخش دیده می شود که سلو لهای آن از نظر فعالیت فیزیولوژیکی(تمایزی)تا حدودی با یکدیگر تفاوت دارند.

سؤال: تعریف گیاه روز کوتاه، روز بلند چیست و آیا گیاه بنت قنسول، روزکوتاه است یا خیر؟ با توجه به اینکه این گیاه در زمستان گل می دهد، چرا در کتاب آورده است که بنت قنسول را می توان در دی ماه واردار به گلدهی کرد؟

پاسخ: فتوپریودیسم(نوردورِگی)، مدت زمان لازم از طول روز(روشنایی)که برای شروع گل دهی یک گیاه را گویند.(پاسخ یک گیاه به طول روز و شب)

بر این اساس گیاهان به سه گروه روز بلند، روز کوتاه و بی تفاوت تقسیم می شوند.

اگرچه نامگذاری بر اساس طول مدت نوردیدن(روز) انجام گرفته ولی فعالیت بر اساس طول مدت قرارگرفتن درتاریکی انجام می گیرد. بر این اساس گیاهی که روز بلند یا شب کوتاه باشد، اگر در طول شب های کوتاه تر قرار بگیرد به گل می نشیند و گیاهی که روز کوتاه یا شب بلند باشد، اگر در طول شب های بلندتر قرار بگیرد، گل می دهد.

حال نکته اینجاست که طول مدت شب برای گیاهان چند ساعت در نظر گرفته می شود؟

در نظر داشته باشیم هرگیاه در یک مدت زمان معین(خاصی) فعالیت زایشی خود را آغاز می کند که این مدت زمان برای آن گیاه خاص حد(آستان?)گلدهی نامیده می شود. حال اگر طول مدت تاریکی(شب) از این حد کمتر باشد گیاه به گل نمی نشیند ولی اگر بیشتر از این حد باشد، گلدهی تشدید می شود.

بنابراین ممکن است گیاهی روز کوتاه(شب بلند) در بهاریا تابستان نیزگل بدهد ویا گیاهی که در زمستان گل می دهد، روز بلند باشد.

گیاه داودی گیاهی روز کوتاه است. ولی بنت قنسول را نمی دانم.

سؤال:آیا درگیاهان همانند جانوران دستگاه داریم مثلاً دستگاه زایشی(تولید مثل)؟

پاسخ: اندام داریم ولی دستگاه خیر؟

سؤال: آیا درساق? دو لپه ای ها، دایر? محیطیه داریم(پریسیکل)؟ مرز بین پوست و استوانه مرکزی در اینگونه ساقه ها کجاست؟

پاسخ: درساقه ی دو لپه ای ها پریسیکل( دایر? محیطی?) ندارند. و مرز بین پارانشیم پوست و استوان? مرکزی، سلول های لای? کامبیومی می باشد.

سؤال: اگر درساق? دولپه ای ها، دایر? محیطیه نداریم پس منشاء ریشه بر روی قلمه ها، چیست؟

پاسخ: اگر ریشه از مریستم انتهایی ریشه یا دایر? محیطی? ریشه بوجود بیاید به آن ریش? اصلی(به جا) گویند ولی اگر منشاء ریشه از بافت های دیگر به جز مریستم ها(یا دایر? محیطی?) باشد، ریش? نابجا گویند.

منشاء ریش? های نابجا بر روی قلمه ها می تواند پارانشیم های پوستی یا پارانشیم های آبکشی باشد.

سؤال: از لحاظ فعالیت متابولیکی کدامیک از بافت های گیاهی فعال ترند؟

پاسخ: سلول های مریستمی در هنگام(فصل) رویش یا زایش فعالیت بیشتری دارند. ولی بافت های پارانشیمی در بیشتر موارد فعالیت بیشتری دارند.

سؤال:آیا گیاهان اندامک لیزوزوم دارند؟

پاسخ:لیزوزوم در جانوران دارای آنزیم های پروتئازی است تا در هنگام نیاز با تجزیه پروتئین ها برای سلول نقش بازی کند ولی در گیاهان واکوئل های درشت مرکزی این نقش را بر عهده می گیرند.

باید متذکر شوم که پروتئوپلاست ها، پروتئین های ذخیره ای وجود ندارند.

در آندوسپرم دانه ی در حال جوانه زدن کرچک، کیسه هایی حاوی آنزیم های پروتئازی به واکوئل مرکزی ملحق شده وباعث هضم پروتئین های ذخیره ای و انتقال آن به لپه ها می شود.

با حمد وثنای الهی کارگاه  پرسش وپاسخ ( رفع اشکال) زیست گیاهی و ژنتیک سال سوم و پیش دانشگاهی در ساعت 30/8 صبح روز جمعه مورخ 13/10/87 در مرکز تربیت معلم امام خمینی (ره) شهرستان گرگان با حضور اساتید مدعو و همکاران محترم سراسر استان برگزار گردید.

چکیده ای از مطالب ارائه شده در این کارگاه به شرح ذیل می باشد.

ابتدا آقای دکتر صادقی پور- دکترای فیزیولوژی گیاهی – استاد دانشکده علوم پایه دانشگاه گلستان به سئوالات همکاران پاسخ دادند که خلاصه ای از مطالب ارائه شده به شرح ذیل می باشد.

سؤال1- محل سلول های بنیادی درگیاه کجاست؟ و آیا مناطق مریستیمی دارای سلول بنیادی            می باشند؟