کانون آموزش زیست شناسی گرگان

مشخصات ظاهری سئوالات امتحانی

مقدمه: وقتی در آستانه امتحانات هر نیمسال قرار می گیریم ، طراحی یک سئوال امتحانی مطلوب می تواند، معلم را در ارزیابی کار خود ودانش آموزان، یاری رساند. بهمین منظور، قصد داریم یک بار دیگر بعنوان مروری بر عملکردمان در سال های گذشته، با ویژگی های یک سوال خوب واستاندارد آشنا شویم.

الف) مشخصات لوگوی ورقه امتحانی

1-     در قسمت بالای ورقه امتحانی باید موارد زیر حتماً قید گردد:

2-   با توجه به تعداد سئوالات، ما باید فضای کافی و مناسب برای پاسخ سئوالات در نظر بگیریم یعنی اگر قرار براین باشد که دانش آموزان در همان ورقه پاسخ را بنویسند باید فضای لازم جهت نوشتن پاسخ ها، فراهم گردد اما اگر دانش آموزان در ورقه ای مجزا باید پاسخ ها را ارائه نمایند، فضای نگارش سئوالات بیشتر خواهد بود.

3-     درسمت راست سئوالات، شماره سئوالات باید مشخص باشد ودرسمت چپ سئوالات مقدار بارم در نظرگرفته شده، نگاشته شود.

4-     چهارچوب سئوال و لوگوی اصلی بالای ورقه در کادر مشخصی قرار داده شود.

5-     در انتهای سئوالات، نام طراح باید ذکر گردد.

6-      چنانچه در ابتدا یا انتهای سئوالات یک جمله ارزشمند جهت امرتربیتی واخلاقی ذکر شود، بسیار مطلوب است.

7-     در انتهای ورقه امتحانی، مجموع نمرات سئوالات یا کل نمرات آزمون(اعم ازکتبی وشفاهی) قیدگردد.

ب- ویژگی های سئوالات

1- سئوالات سعی شود از آسان به مشکل تنظیم شود.

2- در سئوالات ، کیفیت نگارش ، نکات دستوری ، املا کلمات باید رعایت شود.

3- تکثیر سئوالات باید مناسب وسئوالات خوانا باشد.

4- بارم هر سئوال با جواب مورد انتظار، تناسب داشته باشد.

5- سئوالات باید با توجه به بودجه بندی و بارم بندی فصول کتاب انجام پذیرد.

6- می بایست دامنه ومحدوه پاسخها ، در ابتدا یا انتهای سئوال مشخص شود.

7- سئوالات باید با عبارتهای مناسب ، دقیق ، گویا وبدور از ابهام نوشته شود یعنی دانش آموز با خواندن سئوال کاملا متوجه آن شده وابهامی نداشته باشد.

8- سئوالات باید مستقل از هم یعنی طوری نباشد که سئوالی ، جواب سئوال دیگر را در بر داشته باشد ویا یک سئوال وابسته به سئوالات دیگر باشد.

9- عدم استفاده از سئوالات به صورت اختیاری

10- در طراحی سئوالات باید سعی شود سطوح بالای یادگیری ( تجزیه و تحلیل – ترکیب- ارزشیابی) به طور مناسب استفاده گردد واز اینکه تمام سئوالات در سطح اولیه حیطه شناختی ( دانش- درک وفهم – کاربرد) باشد، باید پرهیز نمود. به عبارت دیگر از 20 نمره کتبی، هم از سطوح پایین حیطه شناختی استفاده شود وهم حیطه ی بالای یادگیری.

- معلمی باید درکنار طرح سئوالات، راهنمایی تصحیح سئوالات را نیز در اختیار دفتر قرار دهد.

11- شایسته است در طراحی سئوال از سئوالات :

 1)چهارگزینه ای      2)کامل کردن جای خالی      3) درست/ نادرست       4)کوتاه جواب         5) تشریحی     6) رسم کردن               7) نامگذاری کردن      8) تفسیر کردن            9) ربط دادن داده های  ستون ها      10) پرکردن جدول

11 ) محاسبه کردن     12) طراحی آزمایش       نیز استفاده شود .

12- به منظور آشنایی بیشتر و تمرین همکاران ، در سطوح شش گانه طراحی سئوال، به تفکیک از سئوالات خاصی استفاده

می شودکه ذیلا تقدیم می گردد.

1- دانش :  تعریف می کند- توصیف می کند- مشخص می کند- فهرست می کند- نام می برد.

              تکرار می کند- بیان می کند – جور می کند- نسخه برداری می کند.

2- درک وفهم :   مثال می زند- حل می کند – ترجمه می کند –برگردان می کند – تمیز می دهد- تخمین می زند.

                     توضیح می دهد- ربط می دهد- تعمیم می دهد – باز نویسی می کند- خلاصه می کند- پیش بینی می کند.

3- کاربرد:  تغییر می دهد- محاسبه می کند- نمایش می دهد- کشف می کند- اندازه گیری می کند. کنترل می کند

4- تجزیه وتحلیل:   به اجزاء تقسیم می کند- با نمودار نشان می دهد- مجزا می کند- تجزیه می کند- تفکیک می کند                              

                          جدا می کند-   هجی می کند.

5- ترکیب:  طبقه بندی می کند- درهم می آمیزد- انشاء می کند- تجدید نظر می کند- باز نویسی می کند- سخنرانی می کند- داستان می نویسد- شعر می سراید- تجدید سازمان می کند- مدون می کند- نمودار تهیه می کند- گروه بندی می کند.

6- ارزشیابی:  ارزیابی می کند- مقایسه می کند- نتیجه گیری می کند- مقابله می کند- انتقاد می کند- تفسیرمی کند               

                 ربط می دهد-    قضاوت می کند- داوری می کند.