امیدورام سال جدید
به همراه افزایش مهارتهای حرفه ای برای تمام همکاران گرامی باشه!!
بسیاری از جانوران می توانند از فواصل زیادی راه خود را پیدا کنند. پرنده هایی که کوچ می کنند و زنبور عسل بهترین مثال ها برای این پدیده هستند. میکروب ها نیز در این زمینه تبحر دارند.
جلبک های تک سلولی که به شکل دسته جمعی کلامیدوموناس نام دارند، به سمت نور شنا می کنند البته فقط زمانی که آن نور در طول موجی باشد که آنها برای فتوسنتز از آن استفاده می کنند.
مشابه جلبک های تک سلولی، بعضی از باکتری ها به سمت مواد شیمیایی که در محیطشان وجود دارد، حرکت می کنند که به این رفتار کموتاکسیس می گویند. برای مثال اشریشیا کلی همانند کوسه ای که رد خون را می گیرد، اگر حتی مولکول های اندکی از غذا وارد محیط اطرافش شود، به سمت آن حرکت می کند.
گروه دیگری از باکتری ها به طرف نیروی مغناطیسی زمین به گونه ای صف می شوند که قادر به حرکت مستقیم به سمت شمال یا جنوب شوند. این باکتری ها که معروف به باکتری های مغناطیسی هستند، این توانایی ویژه را از اندامک های پوشیده شده از کریستال های مغناطیسی خود کسب نموده اند.
اما شاید بهترین مثال از جهت یابی میکروب ها، کپک پلی سفالوم (Physarum polycephalum) باشد. کلنی های شبه آمیب این موجود، همیشه کوتاهترین راه را در یک مسیر پیچیده انتخاب می کنند.
یادگیری و حافظه
وقتی آمیب Dictyostelium سطحی را برای غذا جستجو می کند، گاهی تغییر مسیر داده و بر می گردد ولی این تغییر مسیرهایش تصادفی نمی باشد. این موجود با تغییر جهت های هدفمند، آخرین چرخش خود در مسیر را به خاطر می سپارد. اسپرم انسان نیز دارای چنین توانایی می باشد.
اشریشیا کلی حتی بهتر از این عمل می کند. این باکتری بخشی از چرخه زندگی خودش را صرف گشت و گذار در دستگاه گوارش و روبرو شدن با محیط های مختلف می کند. در طی این مدت، با قند لاکتوز قبل از یافتن قند مرتبط با آن یعنی مالتوز مواجه می شود. در مواجهه با لاکتوز، سازوکار بیوشمیایی تجزیه این قند فعال می شود اما در همین حال، سیستم تجزیه مالتوز نیز تا حدودی فعال می شود تا برای مرحله بعد که برخورد با مالتوز می باشد، آماده باشد.
اما در تحقیقات دانشمندان اسرائیلی، پژوهشگران این باکتری را برای چندین ماه در محیط کشت واجد لاکتوز و بدون مالتوز، رشد دادند. آنها متوجه شدند که این باکتری به تدریج رفتارش را تغییر داده و تمایلی به فعال کردن سیستم تجزیه مالتوز نشان نمی دهد.
منبع: نیوساینتیست
http://www.newscientist.com/article/dn17390-why-microbes-are-smarter-than-you-thought.html?full=true
تصمیم گیری
بسیاری از موجودات تک سلولی، قادر به شناسایی تعداد باکتری های هم گونه خود که در نزدیکی آنها قرار دارند هستند. این توانایی به "حس حد نصاب" (quorum sensing) معروف است. هر باکتری مقدار کمی از یک ماده شیمیایی را به محیط اطرافش ترشح می کند که می تواند توسط گیرنده¬های موجود در دیواره سلولی آنها تشخیص داده شود. اگر تعداد زیادی باکتری در محیط باشد، تمام باکتری ها یک نوع ماده شیمیایی ترشح کرده و میزان این ماده شیمیایی به نقطه بحرانی رسیده و سبب تغییر در رفتار باکتری ها می شود.
باکتری های بیماری زا اغلب با استفاده از این حس، تصمیم می گیرند چه زمانی به میزبان خود حمله کنند. زمانی که به تعداد کافی برای فشار به سیستم ایمنی تکثیر شدند، به صورت دسته جمعی حمله به موجود میزبان را آغاز می کنند. بنابراین، به نظر می آید با جلوگیری از انتقال علائم بین این باکتری ها می توان راهی را برای مقابله با آنها پیدا کرد.
شهر نشینی (تشکیل جوامع باکتریایی)
باکتری ها نه تنها می توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و با هم همکاری داشته باشند بلکه می توانند تشکیل جوامعی را بدهند. نتیجه این کار، بیوفیلم یا همان لایه های نازک لعابی شکل داخل لوله های آب، یا سطوح آشپزخانه در خانه های دانشجویی(!) می باشد. آنها همچنین در پناهگاه های زیستی مانند لایه داخلی دستگاه گوارش انسان و یا هرجایی که آب وجود داشته باشد یافت می شوند.
بسیاری از گونه ها در کنار یکدیگر در "شهرهای باکتریایی" از مواد زائد یکدیگر استفاده می کنند و از منابع غذایی با همکاری یکدیگر بهره برداری کرده و از یکدیگر در مقابل خطرات خارجی مانند آنتی بیوتیک ها محافظت می نمایند.
تسریع در جهش زایی
بسیاری از میکروب ها قادر به سرعت بخشیدن به میزان جهش در ژن های خود هستند. این امر به آنها توانایی های جدیدی می بخشد که می تواند برای شرایط سخت مفید باشد. این امر از آنجایی که بسیاری از جهش ها مضر و حتی کشنده می باشند، برای باکتری خطرساز است و به عنوان آخرین راه حل و زمانی که چیز زیادی برای از دست دادن باقی نمانده است، استفاده می شود.
مثال های زیادی در این زمینه وجود دارند: اشریشیا کلی بسیار سریع تر در شرایط استرس جهش می یابد و نشان داده شده است که مخمر هم از همین ترفند استفاده می کند.
در اوایل دهه 90 میلادی، محققین پیشنهاد دادند که باکتری ها ممکن است راه خاصی برای انتخاب جهش ها داشته باشند. در این زمینه ایده جهش مستقیم (directed mutation) بسیار بحث برانگیز بود.
منبع: نیوساینتیست
http://www.newscientist.com/article/dn17390-why-microbes-are-smarter-than-you-thought.html?full=true
بسیاری از باکتری ها و آغازیان رفتارهای هوشمندانه و قابل ملاحظه ای از خود نشان می دهند. این رفتارهای هوشمندانه، از آن نوع که در انسان و یا سایر موجودات پیچیده می بینیم، نمی باشد چرا که موجودات تک سلولی نه تنها مغز، بلکه سیستم عصبی هم ندارند. به عبارت دیگر آنها کامپیوترهای زیستی هستند که می تواند اطلاعات را پردازش کند. در این مطلب به چندین مثال برجسته از این رفتارهای هوشمند اشاره می کنیم.
بخش اعظم گونه های موجود بر روی زمین تک سلولی هستند. بسیاری از این موجودات تک سلولی تا کنون شناخته نشده اند و بسیاری از آنهایی هم که شناسایی شده اند، نام گذاری نشده اند. اما بخش کوچکی از گونه های تک سلولی که تا به حال مورد مطالعه قرار گرفته اند، توانایی های قابل ملاحظه ای از خود نشان داده اند.
سبز: غذاهاى سبز رنگ(مانندخیار-کاهو-لوبیا-نخودفرنگی-اسفناجو..) حاوى مواد شیمیایى ضد سرطان هستند مثل انواع ایزوتیوسیانیت ها. در عین حال آنها حاوى لوتئین و زیزانتین هستند که این دو آنتى اکسیدان خطر از بین رفتن شبکیه را که یکى از علل اصلى نابینایى است، کاهش مى دهند.
زرد: غذاهاى زرد (مانندموز-فلفل زرد-بلال یاذرت-انبه و..)مملو از ویتامین C هستند و در عین حال برخى از صدمات ناشى از رادیکال هاى آزاد روى پوست را کاهش مى دهند.
نارنجى: میوه های نارنجی(مانندهویچ-پرتقال-نارنگی-طالبی رسیده و...) حاوى بتاکاروتن هستند که باعث تقویت سیستم ایمنى می شوند و از آسیب هاى ناشى از رادیکال هاى آزاد که باعث پیرى زودرس مى شوند پیشگیرى مى کنند. مواد مغذى میوه هاى خانواده سیتروس (مرکبات) باعث بهبود سلامت دهان مى شوند.
قرمز: مواد غذایى قرمز رنگ(مانندگوجه فرنگی-انار-پرتقال خونی-گیلاس-توت فرنگی و...) لیکوپن دارند. این ماده یک ضد سرطان شناخته شده است. اسید الاجیک موجود در این محصولات نیز خطر آسیب دیدن DNA را کاهش مى دهد. فلاوینوئیدها که عمدتا در گیلاس، آلبالو و خانواده توت (تمشک و شاتوت و بلوبرى) یافت مى شوند، قدرت تدافعى آنتى اکسیدان ها را افزایش می دهند، از سلول ها در برابر صدمات ناشى از رادیکال هاى آزاد محافظت مى کنند. به حفظ عملکرد قواى استدلال و منطق در مغز کمک می کنند و جلوى پیرى را مى گیرند.
بنفش: انگور و کلم بنفش حاوى آنتوسیانین هستند که از سلول ها در برابر آسیب هاى اکسیداسیون محافظت مى کنند و در نتیجه آن ظهور علائم پیرى به تاخیر مى افتند. این مواد مغذى که مسئول رنگ تیره میوه ها هستند به فرآیند درک و استدلال کمک می کنند و سایر آنتى اکسیدان هاى موجود در آنها نیز ضد سرطان هستند.
سفید: پیاز، سیر، پیازچه و موسیر حاوى آلیسین و کوئرستین هستند که هر دو آنها خطر حمله قلبى را کاهش می دهند و به عملکرد سیستم ایمنى بهبود مى بخشند. گل کلم نیز حاوى سولفورافان است که یک ماده ضد سرطان به شمار می رود.
در مرحله سوم، از 40 نفر پذیرفته شده مرحله قبل، طی یک دوره آموزش حدوداً دو ماهه و سپس سنجش طی معمولاً دو یا چند آزمون، به تعدادی از افراد (بین 8 تا 18 نفر) مدال طلا، و به مابقی، به ترتیب مجموع نمره به دست آمده، مدال های نقره و برنز اهدا می شود. مراسم اهدا، در ضیافتی بزرگ و با حضور وزیر آموزش و پرورش و با حضور خانواده های دانش آموزان انجام می شود.
مزایای کسب مدال طلا :
1. عضویت در تیم ملی المپیاد ایران و آزمودن بخت برای شرکت در مسابقات جهانی.
2. عضویت در بنیاد ملی نخبگان.
3. معافیت نخبگان از خدمت سربازی برای آقایان.
4. دریافت یک جایزه سفر حج عمره برای آقایان.
5. دعوت های متوالی از شما، برای حضور در اردوها، همایش ها و نشست های مختلف با حضور مسئولین کشوری
6. دریافت حقوق ماهیانه از بنیاد ملی نخبگان تا زمانی که مشغول به تحصیل هستید.
7. دریافت وام مسکن بنیاد ملی نخبگان به ارزش هشتصد میلیون ریال.
8. ورود به دانشگاه بدون کنکور، در هر رشته دلخواه و در هر شهر دلخواه.
9. امکان دریافت بورسیه های تحصیلی از دانشگاه های معتبر دنیا، بدون نیاز به خرج هزینه.
10. امکان تدریس در رشته المپیادی تان در موسسات، مدارس و کلاس های خصوصی.